Πριαπισμός
Αίτια, Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Ο πριαπισμός μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες και καταστάσεις, οι οποίοι επηρεάζουν τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος στο πέος. Τα πιο συχνά αίτια και παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

​

Αίτια:
1. Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία (π.χ. Viagra), και φάρμακα που χορηγούνται για ψυχιατρικές διαταραχές, μπορεί να προκαλέσουν πριαπισμό.
2. Αιματολογικές διαταραχές: Παθήσεις όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η λευχαιμία, και άλλες διαταραχές του αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο πριαπισμού.
3. Νευρολογικά προβλήματα: Κακώσεις του νωτιαίου μυελού ή νευρολογικές διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του πέους και να προκαλέσουν πριαπισμό.
4. Τραυματισμοί: Τραύματα στην περιοχή του πέους ή του περινέου, όπως κατά τη διάρκεια ατυχημάτων, μπορεί να διαταράξουν την κυκλοφορία του αίματος.
5. Αλκοόλ και ναρκωτικά: Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών, όπως κοκαΐνη ή μαριχουάνα, έχουν συσχετιστεί με περιστατικά πριαπισμού.
6. Διαταραχές στύσης: Η ένεση φαρμάκων απευθείας στο πέος για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας μπορεί να οδηγήσει σε πριαπισμό.

​

Παράγοντες Κινδύνου:
1. Ηλικία: Παρόλο που ο πριαπισμός μπορεί να επηρεάσει άνδρες όλων των ηλικιών, οι νεότεροι άνδρες με δρεπανοκυτταρική αναιμία και οι ηλικιωμένοι με φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.
2. Χρόνιες παθήσεις: Άνδρες με χρόνιες παθήσεις όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία ή άλλες αιματολογικές διαταραχές είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν πριαπισμό.
3. Φαρμακευτική αγωγή: Η χρήση ορισμένων φαρμάκων που επηρεάζουν τη ροή του αίματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
4. Τραυματισμοί και κακώσεις: Τραυματισμοί στη γεννητική περιοχή ή στη σπονδυλική στήλη μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης πριαπισμού.

Η αναγνώριση των αιτίων και των παραγόντων κινδύνου είναι σημαντική για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση του πριαπισμού.

Τα κύρια σημεία και συμπτώματα του πριαπισμού περιλαμβάνουν τα εξής:

​

Σημεία:
1. Παρατεταμένη στύση: Η στύση διαρκεί περισσότερο από τέσσερις ώρες και εμφανίζεται χωρίς σεξουαλική διέγερση. Είναι το κυριότερο σύμπτωμα του πριαπισμού.
2. Σκληρότητα του πέους: Το πέος παραμένει σκληρό, ιδιαίτερα το σώμα του πέους, ενώ η βάλανος (κεφαλή του πέους) μπορεί να παραμείνει μαλακή.
3. Επώδυνη στύση: Συχνά συνοδεύεται από έντονο πόνο, ιδίως αν η κατάσταση παρατείνεται.

Συμπτώματα:
1. Ευαισθησία και πόνος: Ο πόνος στην περιοχή του πέους είναι έντονος και αυξάνεται όσο περνάει η ώρα. Ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αφόρητος.
2. Μειωμένη ροή αίματος: Η μειωμένη κυκλοφορία του αίματος στο πέος μπορεί να προκαλέσει αίσθημα βάρους και δυσφορίας.
3. Απουσία σεξουαλικής επιθυμίας: Η στύση δεν σχετίζεται με σεξουαλική διέγερση ή επιθυμία.
4. Δυσφορία κατά την ούρηση: Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει δυσκολία ή πόνος κατά την ούρηση λόγω της παρατεταμένης στύσης.
   
Η γρήγορη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων είναι σημαντική, καθώς η παρατεταμένη έλλειψη κυκλοφορίας αίματος μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στους ιστούς του πέους και να οδηγήσει σε στυτική δυσλειτουργία στο μέλλον.

Η διάγνωση του πριαπισμού γίνεται από τον γιατρό μέσω της λήψης του ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και κάποιων διαγνωστικών εξετάσεων για να προσδιοριστεί η αιτία και ο τύπος του πριαπισμού. Οι κύριες διαγνωστικές διαδικασίες περιλαμβάνουν:

1. Ιατρικό Ιστορικό
Ο γιατρός θα ρωτήσει για τη διάρκεια της στύσης, αν υπάρχει πόνος, αν έχουν χρησιμοποιηθεί φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, και αν υπάρχουν άλλες ιατρικές καταστάσεις, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία ή τραύματα.

2. Κλινική Εξέταση
Η φυσική εξέταση περιλαμβάνει την εξέταση του πέους για να αξιολογηθεί η σκληρότητα του σώματος και η κατάσταση της βάλανος (κεφαλή του πέους). Ο γιατρός μπορεί να ελέγξει για τυχόν σημεία τραυματισμού ή φλεγμονής.

3. Δοκιμή αερίων αίματος από το πέος (Penile Blood Gas Analysis)
Μια μικρή ποσότητα αίματος λαμβάνεται από το πέος με μια λεπτή βελόνα. Αυτή η εξέταση βοηθά στον καθορισμό του τύπου του πριαπισμού:
   - Ισχαιμικός πριαπισμός: Το αίμα θα έχει χαμηλά επίπεδα οξυγόνου και υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, υποδεικνύοντας ότι δεν κυκλοφορεί επαρκώς.
   - Μη ισχαιμικός πριαπισμός: Το αίμα θα έχει φυσιολογικά ή ελαφρώς ανώτερα επίπεδα οξυγόνου, υποδεικνύοντας αυξημένη ροή αίματος.

4. Υπερηχογράφημα Doppler
Αυτή η απεικονιστική εξέταση χρησιμοποιείται για να μετρηθεί η ροή του αίματος στο πέος. Ο υπέρηχος Doppler μπορεί να καθορίσει αν η αιτία του πριαπισμού είναι η μειωμένη ροή (ισχαιμικός πριαπισμός) ή η υπερβολική ροή (μη ισχαιμικός πριαπισμός).

5. Εξετάσεις αίματος
Ορισμένες εξετάσεις αίματος μπορεί να είναι απαραίτητες για να ελεγχθεί αν ο ασθενής έχει κάποια αιματολογική διαταραχή, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία ή η λευχαιμία, οι οποίες συνδέονται με πριαπισμό. Άλλες εξετάσεις μπορούν να ελέγξουν τα επίπεδα φαρμάκων ή να ανιχνεύσουν τη χρήση ναρκωτικών.

6. Τοξικολογική εξέταση
Αν υπάρχει υποψία ότι ο πριαπισμός οφείλεται σε φάρμακα ή ναρκωτικά, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει τοξικολογική εξέταση για την ανίχνευση συγκεκριμένων ουσιών στο αίμα ή τα ούρα.

7. Μαγνητική Τομογραφία (MRI)
Σε σπάνιες περιπτώσεις, η μαγνητική τομογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει τραυματισμούς στην περιοχή της πυέλου ή του πέους, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μη ισχαιμικού πριαπισμού.

Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη, καθώς η γρήγορη θεραπεία μπορεί να αποτρέψει μόνιμες βλάβες στο πέος και μακροχρόνια στυτική δυσλειτουργία.

 

Η θεραπεία του πριαπισμού εξαρτάται από τον τύπο και την αιτία του. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι πριαπισμού: ισχαιμικός (χαμηλής ροής) και μη ισχαιμικός (υψηλής ροής). Ο ισχαιμικός είναι πιο επικίνδυνος και απαιτεί επείγουσα ιατρική παρέμβαση, ενώ ο μη ισχαιμικός μπορεί να είναι λιγότερο επείγων, αλλά χρειάζεται επίσης αξιολόγηση.

​

Θεραπεία Ισχαιμικού Πριαπισμού (χαμηλής ροής)
Αυτός ο τύπος είναι επείγον ιατρικό περιστατικό, διότι η παρατεταμένη έλλειψη οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στους ιστούς του πέους.

1. Αποσυμφόρηση του αίματος:
   - Αφαίρεση αίματος (Aspiration): Ο γιατρός χρησιμοποιεί μια βελόνα και σύριγγα για να αφαιρέσει το αίμα από το πέος, γεγονός που συχνά ανακουφίζει από τον πόνο και την πίεση και αποκαθιστά την κανονική ροή του αίματος.
   - Έκπλυση του αίματος: Μετά την αφαίρεση του αίματος, ο γιατρός μπορεί να εισάγει αλατούχο διάλυμα για να ξεπλύνει το υπόλοιπο αίμα και να βοηθήσει στην αποκατάσταση της φυσιολογικής κυκλοφορίας.

2. Φαρμακευτική αγωγή:
   - Αγγειοσυσπαστικά φάρμακα: Αυτά τα φάρμακα, όπως η φαινυλεφρίνη, μπορούν να εγχυθούν άμεσα στο πέος για να συσπάσουν τα αιμοφόρα αγγεία, βοηθώντας να μειωθεί η ροή του αίματος και να αποκατασταθεί η κανονική στύση.

3. Χειρουργική επέμβαση:
   - Εάν οι παραπάνω θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να αποκατασταθεί η ροή του αίματος. Μπορεί να δημιουργηθεί μια μικρή παράκαμψη (shunt) για να επιτρέψει στο αίμα να κυκλοφορεί ελεύθερα.

4. Αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας:
   - Εάν ο πριαπισμός προκαλείται από αιματολογική διαταραχή όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας είναι κρίσιμη για την πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων.

​

Θεραπεία Μη Ισχαιμικού Πριαπισμού (υψηλής ροής)
Ο μη ισχαιμικός πριαπισμός είναι λιγότερο επείγον, καθώς το αίμα συνεχίζει να ρέει στο πέος, και δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος βλάβης των ιστών. Ωστόσο, η θεραπεία εξακολουθεί να είναι σημαντική.

1. Παρακολούθηση και αναμονή:
   - Σε πολλές περιπτώσεις μη ισχαιμικού πριαπισμού, ο γιατρός μπορεί να συστήσει απλή παρακολούθηση, καθώς συχνά υποχωρεί μόνος του.

2. Παγοθεραπεία:
   - Η εφαρμογή πάγου στην περιοχή μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος και να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.

3. Εμβολισμός:
   - Σε περιπτώσεις τραύματος που έχει προκαλέσει μη ισχαιμικό πριαπισμό, μπορεί να γίνει εμβολισμός, μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία για να μπλοκαριστούν τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν το πέος με υπερβολικό αίμα.

4. Χειρουργική επέμβαση:
   - Εάν οι συντηρητικές θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να διορθωθεί η ροή του αίματος.

​

Πρόληψη
1. Αποφυγή φαρμάκων ή ουσιών: Αποφυγή φαρμάκων και ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν πριαπισμό, όπως ναρκωτικά ή αλκοόλ.
2. Διαχείριση υποκείμενων καταστάσεων: Θεραπεία αιματολογικών ή νευρολογικών διαταραχών που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πριαπισμού.

Η άμεση θεραπεία του πριαπισμού, ειδικά του ισχαιμικού τύπου, είναι κρίσιμη για την αποτροπή μόνιμης βλάβης και στυτικής δυσλειτουργίας.